In 2022 en 2023 peilde de Provincie Oost-Vlaanderen bij de gebruikers van vier verschillende fietssnelwegen naar hun tevredenheid over die fietssnelwegen. Met het onderzoek wilde de Provincie meer inzicht krijgen in de ervaringen, noden en verwachtingen van alle gebruikers. Die inzichten moeten helpen om het netwerk verder te optimaliseren. De resultaten van de verschillende onderzoeken zijn nu gebundeld in een globale studie en een handige brochure.

Voor het tevredenheidsonderzoek bevroeg de Provincie telkens enkele honderden gebruikers van respectievelijk de fietssnelwegen F4 (Gent – Beveren), F7 (Gent – Zulte), F40 (Grote Fietsring rond Gent) en F400 (Kleine Fietsring rond Gent). ​ Daarnaast peilde de ze bij een representatieve groep van 600 Oost-Vlamingen naar het gebruik en de beleving van het totale fietssnelwegennetwerk in Oost-Vlaanderen.

Hoge tevredenheid

De meerderheid van de gebruikers is erg tevreden over de fietssnelwegen in Oost-Vlaanderen. De F7 (Gent – Beveren) scoort het best; ruim 80% geeft aan dat de fietssnelweg aan hun verwachtingen voldoet. De F400 scoorde het laagst; de kleine fietsring rond Gent voldoet aan de verwachtingen van 68% van de gebruikers. Slechts voor een zeer klein aantal ondervraagde fietsers (2 tot 5%) voldoen de fietssnelwegen niet of nauwelijks aan hun verwachtingen.

Fietsers kiezen vooral voor fietssnelwegen als snelle en veilige manier om zich te verplaatsen. Een effen wegdek in goede staat en een voldoende brede fietsweg zijn daarbij de belangrijkste vereisten. De aantrekkelijkheid van de omgeving en extra voorzieningen, zoals een zitbank, zijn voor de gebruikers veel minder van belang.

“De Provincie Oost-Vlaanderen voelt zich door de verschillende bevragingen gesterkt in haar overtuiging om volop te blijven inzetten op de versnelde realisatie van kwaliteitsvolle fietssnelwegen. We hopen dat de tevredenheid van de gebruikers van de fietssnelwegen ook andere Oost-Vlamingen inspireert om voor de fiets en de fietssnelwegen te kiezen.” aldus gedeputeerde Riet Gillis, bevoegd voor Mobiliteit.

Van de auto naar de fiets

Uit het onderzoek blijkt dat de fietssnelwegen op weekdagen vooral gebruikt worden voor woon-werkverkeer. Een opvallende vaststelling is dat veel gebruikers van de fietssnelwegen niet over een eigen wagen beschikken. Van de ondervraagde fietsers op de F7 heeft 40% geen eigen auto. Op de F400, die enkel door stedelijk gebied loopt, is het aandeel niet-autobezitters met bijna 60% het grootst.

Het aantal fietssnelweggebruikers met een eigen wagen is substantieel kleiner dan het globale Oost-Vlaamse cijfer (66%) voor autobezit. Dat is een belangrijke indicatie dat de fietssnelwegen effectief bijdragen aan de modal shift – de verschuiving van klassiek wegvervoer naar meer duurzame vormen van mobiliteit.

Vooral elektrische fietsen en speedpedelecs dragen bij aan die modal shift blijkt uit het onderzoek van de Provincie. Meer dan negen op de tien fietsers geven aan dat ze de auto vaker aan de kant laten staan omdat ze over een elektrische fiets beschikken. Niet-elektrische fietsers laten zich minder snel overhalen om op die fiets te springen, al is er grote variatie in de cijfers die naar voren komen in de verschillende bevragingen.

Uit de bevragingen blijkt dat de fietssnelwegen vaak worden gebruikt over langere afstanden. 40 tot 50% van de fietsers geven aan dat ze tijdens een enkele rit meer dan 10 kilometer afleggen op de fietssnelweg.

Verbeterpunten

De Provincie Oost-Vlaanderen polste ook naar wat er volgens de gebruikers zelf nog beter kan aan de fietssnelwegen. 20 tot 25% van de fietsers geeft aan de fietssnelweg niet te gebruiken als het donker is. De gebruikers die in het donker de fietssnelwegen vermijden, geven aan zich onveilig te voelen door een tekort aan verlichting en sociale controle. Verlichting, duidelijkere wegmarkeringen en controle zouden het veiligheidsgevoel kunnen verhogen.

Fietsstraten als deel van een fietssnelweg worden door 50% fietsers als minder veilig ervaren. Ook de onduidelijkheid rond voorrangsregels aan kruispunten werd in de bevragingen door verschillende fietsers aangekaart, net als de mindere kwaliteit van de fietssnelwegen in de buurt van een aantal grotere stations.

De komende jaren worden in ieder geval een aantal knelpunten aangepakt. De Provincie is ervan overtuigd dat dergelijke optimalisaties de gebruikerstevredenheid in de toekomst nog zullen verhogen. En dat deze verbeteringen bovendien extra fietsers naar de fietssnelwegen zullen lokken.